Matbaa nedirkonusunda hazırladığımız blog yazımıza hoş geldiniz.Sizlere matbaayı tanıtmak ve matbaanın tarihçesini anlatmak istiyoruz. Baskı işlemini, farklı malzemelere (kağıt, deri, kumaş vb.) belirli metin, resim veya şekilleri basan bir makine veya sistem olarak tanımlayabiliriz, bunları hızla birden çok kopyaya dönüştürebilir. Yazıcı olarak da bilinen yazıcı, aslen Arapça bir kelimedir ve yazıcı, baskı yeri, baskı aracı anlamına gelir.
Matbaanın Tarihi:
Matba uygulaması ilk olarak Uzakdoğu’da kullanılmıştır. Bilinen İlk matbaa, ağaç oyma tekniği kullanılarak, 593 yılında Çin'de kurulmuş ve arından ilk basılı gazete de 700 senesinde Çin'in Pekin şehrinde çıkarılmıştır. Bununla birlikte sekizinci yüzyılda Japonya’da da baskı yapıldığı ve İmparatoriçe Shotoko'nun Budizm’in kutsal yazılarını Sanskrit (Hint dili) dilinde Çin alfabesiyle bastırdığı biliniyor. Tarihte bilinen en eski eksiksiz basma kitap olan "Tianemmen ruloları" Çin'de M.S. 868'de basılmış ve meydana getirilmiştir. Tek tek harfler kullanılarak baskı yapmayı da Pi Sheng adında bir Çinli M.S. 1040'da porselenden meydana getirilmiş harfler kullanarak denemiştir. Sheng, hazırladığı baskıları tamamladıktan sonra meydana getirdiği kalıbı tekrar bir ısıtma işlemine sokarak üzerindeki harfleri birer birer sökmüştür. Bir dahaki baskı için harfleri hazırlayabilme imkanı sunan bu teknik sayesinde de şimdilerde “tipo baskı” olarak bilinen baskı türünün temellerini atmıştır.
Matbaa ilk adımlarından bu yana oldukça gelişim göstermiş ve günümüze geldiğimizde tamamen dijitaal ortamlar kullanılarak tasarlanan ve üst düzey makineler sayesinde az hata ve kayıpla meydana getirilen baskıları iftiharla sunmaktadır. Günlük hayatta kullanmakta olduğumuz kitap, gazete, kartvizit, broşür, dergi, katalog vb. ürünler matbaada üretilerek kolaylıkla çoğaltılmakta ve geniş kitlelere ulaştırılmaktadır.
Matbaanın Batıya Transferi
Araştırma sırasında ortaya çıkan Tun-Huang mağarasının keşifleri sayesinde matbaayı Çinlilerden alan Uygurların 9. yüzyılın başlarında basıldığı biliniyor. bağımsız olarak mı geliştirildiği yoksa Çin'den mi geldiği belli değildir, Mısır'da 4. yüzyıldan beri kumaşlarda ahşap baskı desenler kullanılmıştır. Arap harflerinin benzer bir teknikle basımı 9. ve 10. yüzyıllarda Mısır'da da yapılmıştır.
Türklerin Matbaa ile Tanışması
Tübitak Bilim ve Mühendislik Dergisi, Sayı 309, Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumu, Ağustos 1993, M.S. sekizinci yüzyılda matbaayı tanıdıkları ve matbaa teknolojisini kullandıkları söylenir; Matbaanın icadı Çinlilere ve Türklere aittir. Berlin-Brandenburg Bilimler Akademisi tarafından yürütülen araştırmalar, Doğu Türkistan'da yaşayan Türk halklarının dil ve kültürlerini inceliyor. Turfan bölgesinde yürütülen kazılarda elde edilen ipuçları Türkiye'de sanıldığı gibi ilk defa Mainz'dan Alman Johannes Gutenberg tarafından bulunmazken, M.S. 8. Yüzyılda Doğu Türkistan'da bulunduğunu ortaya koymuştur”.
Türkiye'de Matbaanın İlk Kullanımı
Türkiye de ilk olarak matbaa oldukça gecikmeli olarak 1729 senesinde ibrahim Müteferrika tarafından kurulduğu bilinmektedir.